Dünyada McDonalds’ın olduğu ülkelerde enflasyonun ölçümü için kullanılan Big Mac endeksine göre TL dolar karşısında olması gerekenden daha değerli.
The Economist dergisi tarafından yayımlanan ve adını ünlü hamburger Big Mac’ten alan Big Mac endeksine göre “reel kur” hesabı yapılıyor.
Dünyanın her yerinde aynı standartta üretildiği için normal koşullarda fiyatının her yerde aynı olması beklenebilecek bir ürün olan Big Mac, dolar/TL’deki kur hareketine bağlı olarak TL’nin reel değerindeki değişimleri anlamak için yol gösteriyor.
Sadece tek bir ürün üzerinden kur hesabı yapmak anlamlı olmasa da kur seviyelerine ilişkin bir fikir vermesi açısından bu hesap kullanılıyor. Ayrıca endeks, aynı ürün olsa da ülkeden ülkeye üretim maliyetleri ciddi farklılıklar gösterdiğinden fiyatların farklı olabileceği açısından da eleştiriliyor.
TL YÜZDE 14,83 DAHA DEĞERLİ
Ocak 2024 itibarıyla ABD’de ortalama Big Mac fiyatı 5,69 dolar. Türkiye’de ise bu fiyat mağazadan mağazaya farklılık gösterse de kendi internet sitesinde 150 TL. Buradan hareketle, dolar/TL kurunun 26,36 seviyesinde olması gerekiyor. Ancak kur şu an 30,27 seviyesinde. Yani Big Mac kuruna kıyasla, TL’nin dolar karşısındaki değeri olması gerekenden yüzde 14,83 daha fazla.
The Economist’in Ocak 2023 verilerine göre ise TL olması gereken değerden yüzde 25,6, Ocak 2022 verilerine göre ise daha azdı.
Ocak 2023’te Big Mac’in fiyatı Türkiye’de 75 lira, ABD’de ise 5,36 dolardı. Güncel dolar/tl kuru ise 18,81’di. Ancak Big Mac endeksine göre kurun 13,99 TL olması gerekiyordu. Yani Big Mac kuruna kıyasla, TL’nin dolar karşısındaki değeri olması gerekenden yüzde 25,6 daha azdı.
Big Mac’in fiyatı Ocak 2022 verilerine göre Türkiye’de 24,99 lira, ABD’de ise 5,04 dolardı. The Ekonomist verilerine göre o dönemde dolar/TL kuru 13,42 iken Big Mac endeksine göre dolar/TL’nin 4,96 olması gerekiyordu. Yani TL olması gerekenden yüzde 63 daha az değerliydi.
